Magdalena Bialic
Szkockie kratki i kożuszki – o strojach dawnych łyżwiarzy
Współcześnie gdy zimy bywają łagodne a rzeki, jeziora i kanały porządnie zamarzają raczej rzadko, ślizgać się możemy na sztucznych lodowiskach pod dachem czasem na powietrzu. Dawne zimy rozbrzmiewały gwarem łyżwiarzy, którzy często już w końcu października lub początkach listopada całymi gromadami wylegali na lodowiska na zamarzniętych rzekach, jeziorach i kanałach. Jazda na lodzie do XIX wieku była najpowszechniejszym i najbardziej lubianym sportem zimowym. Jak zauważa Osterloff: „Umiejętność szybkiego poruszania się po lodzie sięga wielu tysięcy lat, a kościane łyżwy znała już epoka brązu. Schweizerisches- Turn und Sportmuseum w Bazylei chlubi się posiadaniem pary łyżew kościanych, pochodzących sprzed około 4000 lat przed naszą erą. Łyżwiarstwo było również popularne w średniowieczu, w tym okresie: „Łyżwy służyły przede wszystkim jako sprzęt ułatwiający poruszanie się w zimie, ale już wtedy, obok ich funkcji użytkowej, miały zastosowanie także podczas różnych świąt ludowych, zwłaszcza w Niderlandach i Francji, gdzie łyżwiarze popisują się swą sztuką.”
W okresie średniowiecza żyła również kobieta, która dziś uznawana jest za patronkę łyżwiarstwa i łyżwiarzy. Jest nią Św. Lidwina (Lydwyna) z Schiedam w Holandii. Najpopularniejszy wizerunek (późnośredniowieczny drzeworyt nieznanego autora) ukazuje świętą w czasie feralnego upadku na lodzie. Według Marii Rotkiewicz: „Jest to najstarsza rycina przedstawiająca jazdę kobiet na łyżwach […]. Niewiasty nosiły wówczas kloszowe szaty wkładane na spodnią suknię. Głowa osłonięta była czepcem.”
Warto również podkreślić, że łyżwiarstwo obok jazdy konnej oraz polowań było jednym ze sportów, które najwcześniej pojawiło się w sztuce.
Prym w tej dziedzinie wiedli malarze niderlandzcy, którzy już pod koniec XVI wieku malowali scenki rodzajowe ukazujące łyżwiarzy oraz różne zabawy na lodzie. Zjawisko to było m.in. związane z tym, że tereny ówczesnych Niderlandów były pokryte gęstą siecią kanałów, jezior i rzek, które idealnie nadawały się do tego celu. To również na tym terenie powstały pierwsze znane łyżwy z ostrzem metalowym ( około 1250 roku), na których było łatwiej się ślizgać niż na dawnych, robionych z kości zwierzęcych. Dowodem na to, że to właśnie kości początkowo były najpopularniejszym materiałem, z którego robiono łyżwy jest stare holenderskie słowo schenkel określające łyżwę, które dosłownie znaczy „kościana noga”.
Natomiast w XV wieku na terenach dzisiejszej Holandii pojawiły się pierwsze drewniane platformy łyżwiarskie, które od spodu były podbite płaskimi, metalowymi płozami dzięki, którym można było się ślizgać. Tego typu łyżwy będą popularne długo bo aż do połowy XIX wieku.
Wśród wielbicieli łyżwiarstwa było wiele wybitnych osobistości. Cesarz Rudolf II podobno tak bardzo lubił się ślizgać, że w 1610 roku zorganizował specjalną zabawę karnawałową na lodzie, tylko po to aby spopularyzować ten sport wśród swoich poddanych. Łyżwiarstwo cieszyło się również niezwykłą popularnością w Anglii za czasów Stuartów, szczególnie w okresie tzw. Restauracji o czym w swoich: Dziennikach pisze Samuel Pepys: „(1 grudnia 1662) Idąc do Milorda przez park widziałem pierwszy raz w życiu, a mamy właśnie silny mróz, ludzi ślizgających się na łyżwach, co zdaje mi się wdzięcznym kunsztem. oraz: „(8 luty, niedziela) Creed, ja i kapitan Ferrers poszliśmy do parku i spacerowaliśmy przy silnym mrozie spoglądając na ślizgających się na łyżwach a rozmawiających.” Fanem łyżwiarstwa był również Jakub II, który zapoznał się z nim w czasie swojego wygnania w Holandii. Po powrocie do Anglii, lansował ten sport pośród brytyjskiej arystokracji. Ponad to Ludwik XVI wielki wielbiciel polowań, lubił również stawiać kroki na lodzie, promując w ten sposób łyżwiarstwo we Francji. Osterloff dodaje również, że: „Do wielkich miłośników łyżwiarstwa należał Goethe, a Klopstock już w połowie XVIII wieku pisał ody pochwalne, sławiące ten sport.”
Deklaracja dostępności Wilanów dla Młodych Talentów
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie zobowiązuje się zapewnić dostępność swojej strony internetowej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Oświadczenie w sprawie dostępności ma zastosowanie do strony internetowej Wilanów dla Młodych Talentów.
Data publikacji strony internetowej:
Data ostatniej istotnej aktualizacji:
Status pod względem zgodności z ustawą
Strona internetowa jest niezgodna z ustawą o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych z powodu niezgodności lub wyłączeń wymienionych poniżej.
Treści niedostępne
Brak opisów alternatywnych do treści nietekstowych (np. zdjęć i ilustracji). Brakujące opisy są systematycznie uzupełniane. (1.1.1, A)
Treści na stronie nie mają jasnej struktury (nieprawidłowe użycie znaczników semantycznych) (1.3.1, A)
Strona jest oparta na tabeli i przez to nie jest zrozumiała dla osób z niepełnosprawnością wzroku (1.3.2, A)
Miejscami nie jest zapewniony wystarczający kontrast minimalny. (1.4.3, AA)
Przy powiększeniu do 200% tekst źle się wyświetla i w ogóle nie ma możliwości odczytania tekstu po prawej stronie (1.4.4, AA)
Jednoznakowych skrótów klawiszowych nie można wyłączyć ani przemapować. (2.1.4, A)
Brak możliwości pominięcia pewnych bloków strony. Nie działają skróty klawiaturowe. (2.4.1, A)
Tytuł jest identyczny na podstronach i na stronie głównej. (2.4.2, A)
Nie wszystkie elementy aktywne są opisane albo nie zawsze opis jest jednoznaczny. (2.4.4, A)
Stronę w danym serwisie można zlokalizować tylko za pomocą jednego sposobu. (2.4.5, AA)
Brak nagłówków (2.4.6, AA)
Brak znacznika lang="pl" (3.1.1, A; 3.1.2, AA)
Brak identyfikatorów bądź unikalnych identyfikatorów. (4.1.1, A)
Przygotowanie deklaracji w sprawie dostępności
Deklarację sporządzono dnia:
Deklarację została ostatnio poddana przeglądowi i aktualizacji dnia:
Deklarację sporządzono na podstawie oceny podmiotu zewnętrznego przeprowadzonej przez Spółdzielnia Socjalna FADO.
Informacje zwrotne i dane kontaktowe
Za rozpatrywanie uwag i wniosków odpowiada: Maria Zielińska.
E-mail: mzielinska@muzeum-wilanow.pl
Telefon: 785905734
Każdy ma prawo:
zgłosić uwagi dotyczące dostępności cyfrowej strony lub jej elementu,
zgłosić żądanie zapewnienia dostępności cyfrowej strony lub jej elementu,
wnioskować o udostępnienie niedostępnej informacji w innej alternatywnej formie.
Żądanie musi zawierać:
dane kontaktowe osoby zgłaszającej,
wskazanie strony lub elementu strony, której dotyczy żądanie,
wskazanie dogodnej formy udostępnienia informacji, jeśli żądanie dotyczy udostępnienia w formie alternatywnej informacji niedostępnej.
Rozpatrzenie zgłoszenia powinno nastąpić niezwłocznie, najpóźniej w ciągu 7 dni. Jeśli w tym terminie zapewnienie dostępności albo zapewnienie dostępu w alternatywnej formie nie jest możliwe, powinno nastąpić najdalej w ciągu 2 miesięcy od daty zgłoszenia. Jeżeli zapewnienie dostępności cyfrowej nie będzie możliwe, podmiot publiczny może zaproponować alternatywny sposób dostępu do informacji. W przypadku, gdy podmiot publiczny odmówi realizacji żądania zapewnienia dostępności lub alternatywnego sposobu dostępu do informacji, wnoszący żądanie może tą samą drogą złożyć skargę w sprawie zapewnienia dostępności cyfrowej strony internetowej, aplikacji mobilnej lub elementu strony internetowej.
Parking i najbliższy przystanek znajdują się w odległości ok.
300 m od pałacu.
Z pobliskich przystanków autobusowych oraz
parkingu do pałacu prowadzi kilka dróg. Bezpośrednio do muzeum
dochodzi się po nierównej nawierzchni, która częściowo składa
się z kamieni polnych (tzw. kocie łby), częściowo jest to
nawierzchnia HanseGrand.
Ze strony muzeum można pobrać plan pałacu i ogrodów z
zaznaczonymi trudnościami oraz udogodnieniami
architektonicznymi. Na planie zaznaczone są najwygodniejsze
trasy dojścia do pałacu z najbliższych przystanków autobusowych
oraz z parkingu.
Najdogodniejszym przejściem są pasy z sygnalizacją świetlną
znajdujące się przy barze McDonald. Przechodzimy na drugą stronę
ulicy, dochodzimy do ogrodzenia, po czym kierujemy się w prawo i
cały czas idziemy prosto chodnikiem. Po drodze po lewej stronie
mijamy szereg budynków oraz kościół, za którym zaczyna się
teren muzeum.
Opis dojścia z pętli autobusowej do kasy a następnie do pałacu
dostępny jest również w formacie tekstowym oraz jako opis
słowny w formacie mp3.
Kasa muzeum znajduje się w budynku przy ul. St. Kostki Potockiego.
Do środka wchodzi się po schodach. Dla osób z trudnościami w
poruszaniu się przed kasą umieszczony jest słupek ze specjalnym
przyciskiem. Po naciśnięciu przycisku pracownik kasy zgłosi się
do Państwa.
Wejście do pałacu dostępne dla osób z niepełnosprawnością
ruchową znajduje się w prawym skrzydle pałacu (od Sieni
Zielonej).
Dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich dostępne są
parter pałacu oraz park. Muzeum dysponuje rampami rozkładanymi
ułatwiającymi wjazd i wyjazd z pałacu oraz poruszanie się po
parterze pałacowym. WAŻNE! Ze względu na historyczny charakter
miejsca jeszcze nie wszystkie progi zostały usunięte, a długość
ramp, jakie możemy zastosować w obecnych warunkach, pozwala na
osiągnięcie kąta nachylenia przy wjeździe i wyjeździe
wynoszącego 24%.
Uwaga! Ze względu na przejściowe trudności techniczne osoby
poruszające się na wózkach elektrycznych czasowo nie mają
możliwości wjazdu do pałacu. Niedogodności zostaną jak
najszybciej usunięte.
Pierwsze piętro pałacu i Sala Uczt oraz poziom -1 nie są dostępne
dla osób z niepełnosprawnością ruchową, w szczególności
poruszających się na wózkach.
W każdym pomieszczeniu w pałacu znajduje się krzesło, z którego
może skorzystać osoba potrzebująca odpoczynku.
W Galerii Północnej, Galerii Południowej oraz w Salonie Malinowym
przygotowane zostały dodatkowe miejsca do siedzenia.
Toaleta dostosowana do potrzeb osób poruszających się na wózkach
inwalidzkich znajduje się w Ogrodzie Różanym.
Do budynku i wszystkich jego pomieszczeń można wejść z psem
asystującym i psem przewodnikiem.
Oranżeria
Dla osób zwiedzających dostępny jest wyłącznie poziom 0.
Do wejścia dla zwiedzających prowadzą stopnie o łącznej
wysokości 36 cm. Dodatkowo przy wejściu znajduje się próg o
wysokości 6 cm. Muzeum dysponuje rampami rozkładanymi
ułatwiającymi wjazd i wyjazd z Oranżerii.
Przestrzeń w Oranżerii jest duża i dostępna dla osób
poruszających się na wózkach inwalidzkich.
Pompownia
Budynek Pompowni nie jest dostępny dla osób poruszających się na
wózkach inwalidzkich.
Do budynku prowadzi droga pokryta nierówną nawierzchnią.
Przestrzeń przed budynkiem jest wyłożona kostką granitową o
łupanej nawierzchni.
Przed drzwiami wejściowymi znajduje się próg o wysokości 7 cm.
Wewnątrz budynku ze strefy wejściowej do głównej powierzchni
Pompowni, w której odbywają się warsztaty, prowadzą schody (do
pokonania jest 85 cm). W chwili obecnej nie ma możliwości
pokonania tych schodów. Zgodnie z zaleceniami audyty rozważany
jest montaż podnośnika.
Villa Intrata
Dojście do budynku wyłożone jest nierówną nawierzchnią –
granitowa kostka o powierzchni łupanej.
Budynek Villi Intraty nie jest dostępny dla osób poruszających
się na wózkach inwalidzkich z powodu schodów, które znajdują
się przy każdym z trzech wejść do budynku.
Dla budynku został wykonany audyt dostępności architektonicznej i
pracujemy nad wdrożeniem optymalnego rozwiązania.
